Ngjarja
Në një botë ku fjalët shpesh humbasin kuptimin, Nënë Tereza foli me vepra.
Me duart e saj të vogla, ajo lau plagët e lebrozëve, mbajti në prehrin e saj fëmijë të braktisur, i fshiu ballin të sëmurëve që po jepnin shpirt. Nuk kishte frikë nga era e rëndë e vdekjes apo nga shikimi bosh i dhimbjes. Ajo shkonte aty ku askush nuk guxonte, në lagjet më të varfra të Kalkutës, mes barakash të rrënuara, rrugësh të pluhurosura dhe shpirtrash të harruar.
E vogël në trup, por e madhe në shpirt, ajo ndërtoi një tempull mëshire pa mure, vetëm me zemra njerëzish. E jetoi jetën në heshtje, pa kërkuar lavdi, pa zhurmë, pa kamera.
Kur u nda nga kjo botë më 5 shtator 1997, u duk se një dritë u fik, por në të vërtetë, ajo nisi të ndriçonte më shumë se kurrë. Pas humbjes së saj, Kisha Katolike hapi procesin e shenjtërimit. Por ajo vetë s’kishte kërkuar kurrë të bëhej shenjtore.
“Ne nuk jemi thirrur të jemi të suksesshëm, por të jemi besnikë”, shprehej ajo. Dhe Nënë Tereza ishte besnike deri në fund.
Mrekullitë që ndodhën pas vdekjes së saj, nuk mund të shpërfilleshin.
E para ndodhi në Indi. Një grua e varfër, Monica Besra, e sëmurë nga një tumor i pashërueshëm, pa ilaçe dhe pa mbështetje, iu lut Nënës Terezë. Tumori u zhduk. Pa ndërhyrje mjekësore. Mjekët nuk patën shpjegim. Por familja e saj e dinte: bekimi i Nënë Terezës ishte ende aty.
E dyta në Brazil. Një i ri, në koma dhe pa shpresë, u shpall i humbur nga mjekët. Familja i vendosi një fotografi të Nënës Terezë mbi jastëk dhe u lut. Ditët kaluan në heshtje, derisa ai hapi sytë. Ai ishte gjallë.
Më 4 shtator 2016, nën qiellin e hapur të Vatikanit, Papa Françesku e shpalli Nënën Terezë shenjtore. E quajti: “Shenjtorja e mëshirës”. Njerëz nga mbarë bota, të çdo feje e kombi, u bashkuan për të nderuar jetën e saj. Sepse ajo nuk i përkiste më vetëm katolikëve, as vetëm shqiptarëve apo indianëve. Ajo i përkiste njerëzimit. Ishte zëri i të heshturve, shpresa e atyre që ishin vetëm e nuk kishin askënd.
Në atë ditë, shqiptaria – si kujtesë gjaku dhe si frymë shpirtërore – e përqafoi bijën e vet me një krenari të heshtur. Nënë Tereza ishte gjithmonë e pranuar, gjithmonë e dashur, por atë ditë u bë pjesë e përjetshme e shpirtit tonë. Ishte ndoshta e vetmja shqiptare që arriti t’i bashkonte të gjithë – të krishterë, myslimanë, ateistë – rreth vlerës më të thjeshtë e më të fortë: dashurisë.
Ajo vetë e pati thënë më mirë se kushdo: “Nëse nuk mund të bësh gjëra të mëdha, bëj gjëra të vogla me dashuri të madhe”. Dhe ishte pikërisht kjo dashuri që e bëri të pavdekshme. Ajo iku si një murgeshë, por mbeti si një dritë që nuk shuhet kurrë në ndërgjegjen e njerëzimit.
Me duart e saj të vogla, ajo lau plagët e lebrozëve, mbajti në prehrin e saj fëmijë të braktisur, i fshiu ballin të sëmurëve që po jepnin shpirt. Nuk kishte frikë nga era e rëndë e vdekjes apo nga shikimi bosh i dhimbjes. Ajo shkonte aty ku askush nuk guxonte, në lagjet më të varfra të Kalkutës, mes barakash të rrënuara, rrugësh të pluhurosura dhe shpirtrash të harruar.
E vogël në trup, por e madhe në shpirt, ajo ndërtoi një tempull mëshire pa mure, vetëm me zemra njerëzish. E jetoi jetën në heshtje, pa kërkuar lavdi, pa zhurmë, pa kamera.
Kur u nda nga kjo botë më 5 shtator 1997, u duk se një dritë u fik, por në të vërtetë, ajo nisi të ndriçonte më shumë se kurrë. Pas humbjes së saj, Kisha Katolike hapi procesin e shenjtërimit. Por ajo vetë s’kishte kërkuar kurrë të bëhej shenjtore.
“Ne nuk jemi thirrur të jemi të suksesshëm, por të jemi besnikë”, shprehej ajo. Dhe Nënë Tereza ishte besnike deri në fund.
Mrekullitë që ndodhën pas vdekjes së saj, nuk mund të shpërfilleshin.
E para ndodhi në Indi. Një grua e varfër, Monica Besra, e sëmurë nga një tumor i pashërueshëm, pa ilaçe dhe pa mbështetje, iu lut Nënës Terezë. Tumori u zhduk. Pa ndërhyrje mjekësore. Mjekët nuk patën shpjegim. Por familja e saj e dinte: bekimi i Nënë Terezës ishte ende aty.
E dyta në Brazil. Një i ri, në koma dhe pa shpresë, u shpall i humbur nga mjekët. Familja i vendosi një fotografi të Nënës Terezë mbi jastëk dhe u lut. Ditët kaluan në heshtje, derisa ai hapi sytë. Ai ishte gjallë.
Më 4 shtator 2016, nën qiellin e hapur të Vatikanit, Papa Françesku e shpalli Nënën Terezë shenjtore. E quajti: “Shenjtorja e mëshirës”. Njerëz nga mbarë bota, të çdo feje e kombi, u bashkuan për të nderuar jetën e saj. Sepse ajo nuk i përkiste më vetëm katolikëve, as vetëm shqiptarëve apo indianëve. Ajo i përkiste njerëzimit. Ishte zëri i të heshturve, shpresa e atyre që ishin vetëm e nuk kishin askënd.
Në atë ditë, shqiptaria – si kujtesë gjaku dhe si frymë shpirtërore – e përqafoi bijën e vet me një krenari të heshtur. Nënë Tereza ishte gjithmonë e pranuar, gjithmonë e dashur, por atë ditë u bë pjesë e përjetshme e shpirtit tonë. Ishte ndoshta e vetmja shqiptare që arriti t’i bashkonte të gjithë – të krishterë, myslimanë, ateistë – rreth vlerës më të thjeshtë e më të fortë: dashurisë.
Ajo vetë e pati thënë më mirë se kushdo: “Nëse nuk mund të bësh gjëra të mëdha, bëj gjëra të vogla me dashuri të madhe”. Dhe ishte pikërisht kjo dashuri që e bëri të pavdekshme. Ajo iku si një murgeshë, por mbeti si një dritë që nuk shuhet kurrë në ndërgjegjen e njerëzimit.
Nuk ka përmbajtje audio në dispozicion. Shtoni një URL audio në panelin e administrimit.
Nuk ka përmbajtje video në dispozicion. Shtoni një URL video në panelin e administrimit.
Periudha Kohore
1910–1997, me ndikim që shtrihet përtej jetës së saj fizike, deri në ditët tona.
Përmbledhja Historike e Periudhës
Fillimi i shekullit XX përbëhej nga përplasje të mëdha mes perandorive dhe lindjes së kombeve. Ballkani digjej nga luftërat, Shqipëria ishte në prag të shpalljes së pavarësisë, ndërsa në viset shqiptare jashtë kufijve, si në Shkup, shqiptarët përballeshin me represion, varfëri dhe margjinalizim. Ishte një kohë kur identiteti shqiptar mbahej gjallë më shumë nga fjala, zakoni dhe sakrifica sesa nga shteti. Në këtë realitet, lindi një vajzë e vogël me emrin Gonxhe, në një familje shqiptare katolike të përkushtuar, e cila më vonë do të njihej nga bota si Nënë Tereza.
Kushtet që Sollën Lindjen e Ngjarjes
Në një botë të ndarë mes Lindjes e Perëndimit, midis pasurisë ekstreme dhe mjerimit të thellë, u formësua një shpirt që zgjodhi jo të predikojë, por të jetojë dashurinë. Shkupi i asaj kohe ishte një qytet me shumë kultura, me tensione politike dhe ndarje fetare, por njëherazi edhe një vend i heshtur ku rrënjët shqiptare, të krishtera e myslimane, ruanin një frymë të përbashkët njerëzore. Edukimi fetar i marrë në familje dhe në rrethin jezuit e solli Gonxhen drejt një thirrjeje që do ta çonte larg vendlindjes, por kurrë larg prejardhjes.
Mesazhi
Nënë Tereza nuk përçoi urrejtje, nuk ngriti flamuj ideologjikë, nuk ndau njerëzit në të mirë e të këqij, por në ata që japin dhe ata që kanë nevojë. Ajo na mëson se dinjiteti njerëzor nuk është dhuratë, por e drejtë që duhet respektuar në çdo rrethanë. Humanizmi i njeriut matet me veprat e vogla që bën për të tjerët, jo me fjalët që thotë për veten. Se nuk ka shoqëri të drejtë pa një përulje të sinqertë përballë vuajtjes së tjetrit. Dhe se një jetë e heshtur, e jetuar me qëllim dhe përkushtim ndaj njerëzve në nevojë, ka forcën të prekë botën më shumë se një mijë fjalime apo tituj.
Kuptimi në Kontekstin e Sotëm
Në një botë të tejmbushur me fjalë boshe dhe protagonizëm të zbrazët, figura e Nënë Terezës është një sfidë për të gjithë ne. Ajo është një kujtesë se dashuria nuk ka komb, por ka rrënjë. Në një kohë kur identiteti shpesh matet me flamuj e deklarata, ajo e lidhi shqiptarinë me përulësinë, shërbimin dhe sakrificën. Shenjtorja shqiptare na thotë ende sot: “Nëse nuk ke ç’të japësh, jep një buzëqeshje. Dhe mbi të gjitha, të jesh njeri”.
Bibliografia
- Spink, Kathryn. Mother Teresa: A Complete Authorized Biography.
- HarperOne, 2011.
- Egan, Eileen. Such a Vision of the Street: Mother Teresa – The Spirit and the Work.
- Doubleday, 1985.
- Congregation for the Causes of Saints, Decree on the Miracle for the Canonization of Mother Teresa. Vatican Press, 2015.
- Kisha Katolike Shqiptare, Nënë Tereza – Shenjtëresha Shqiptare e Dashurisë.
