Antigonea, qyteti i dashurisë dhe dhimbjes

Ngjarja

Kohë më parë, në zemrën e thellë të Epirit, aty ku malet prekin retë dhe luginat gjarpërojnë hijshëm, jetonte një princ i ri dhe luftëtar me emrin Pirro. Pasi kaloi vitet e hershme të fëmijërisë pranë mbretit të Taulantëve, Glaukias, Pirro mori rrugën drejt Aleksandrisë – qytetit të dijes dhe fuqisë. Aty, në madhështinë e oborrit mbretëror të Ptolemeut, takoi Antigonën, vajzën e mbretëreshës Berenika, një grua që do të ndryshonte rrjedhën e jetës së tij. Ajo ishte ndryshe nga gratë që kishte njohur deri në atë moment. Antigona fliste me fuqinë e arsyes dhe vështrimin e qetë të urtësisë. Ajo njihte gjuhën e librave dhe të yjeve; kishte ecur krah për krah me filozofët dhe kishte qëndruar pranë poetëve Pirro, një luftëtar i stërvitur në beteja të shumta, heshti përballë poezisë së shpirtit të saj. Kur Pirro i kërkoi dorën, ajo i besoi zemrës së tij. Bashkë u kthyen në Epir dhe Pirro u kurorëzua mbret. Ndonëse i dashuruar, Pirro ishte lindur për luftë. Antigona qëndroi pranë tij në çdo betejë. Ajo ishte paqja e tij. Për ta përjetësuar dashurinë për gruan, Pirro vendosi të themelonte një qytet në nder të saj, në kodrën më të lartë që ngrihej mbi luginën e Drinosit. Por pak dinin të dy se perënditë u kishin shkruar një tjetër fat! Qyteti rritej përditë, ashtu siç rritej edhe djali i tyre brenda saj. Një ag mëngjesi, kur mjegulla nuk ishte ngritur ende, Antigona ndjeu se çasti kishte ardhur. Pirro, që e kishte prekur vdekjen qindra herë, u struk si fëmijë dhe dridhej përballë jetës që po vinte. Por ora e zezë nuk i kurseu kësaj here: Antigona nuk mundi t’i mbijetonte lindjes - ajo vdiq duke i dhënë jetë djalit të tyre. Ptolemeu u rrit ndër rrugicat e Antigonesë, mes gurëve që ende ruanin ngrohtësinë e duarve të nënës së tij. Qyteti gjallonte nga fryma e saj - një frymë dashurie për këto vise të largëta që ajo i quajti shtëpi. Çdo shesh, çdo mur, dukej sikur pëshpëriste emrin e saj. Ai nuk e njohu kurrë nënën e tij Antigonën, por e shihte në ëndrra, e ndjente praninë e saj në flladin që përkëdhelte kodrat, në freskinë e hijeve të lisave që ngriheshin pranë portave të qytetit, në këngët e vashave sa herë vinte pranvera dhe në dashurinë me të cilën ajo kishte ndërtuar një qytet të tërë për të, para se të largohej përgjithmonë. Qyteti, i lindur nga dashuria dhe dhimbja, u kthye në strehë të dijes dhe urtësisë, ashtu siç do ta kishte ëndërruar ajo. Antigona nuk jetoi për të parë birin e saj të rritej, por mbeti përjetësisht pranë tij: në qiellin e kaltër që ledhatonte qytetin, në flladin që zbriste nga malet dhe në çdo hap që ai hidhte mbi tokën që ajo deshi deri në frymën e fundit. Sot, rrënojat e Antigonesë qëndrojnë aty të heshtura, por jo të ftohta. Janë kujtimi i një dashurie që nuk u thye nga vdekja, por u lartësua prej saj.